چگونه یک دانشجو مقاله مروری بنویسد؟ گام به گام نوشتن مقاله مروری
در خیلی از دانشگاهها استاد تکلیفهای مختلفی را برای دانشجو در نظر میگیرد که هم یک کمکی باشد برای نمره گرفتن دانشجو هم تمرین باشد برای کارهای تحقیقی دانشجو. من الان دانشجوی آموزش زبان انگلیسی هستم و برای نوشتن مقاله مروری که استاد برایم معین کرده بود. من در ابتدا نمیدانستم یک review article چیست؟ و چگونه باید یک مقاله مروری بنویسیم. در اینترنت تحقیق کردم و خلاصه آنچه را که از مطالعه چند مقاله متوجه شدم در این صفحه به شما مینویسم.
فهرست مطالب:
انواع مقالات مروری
چیزی که در ابتدا نظر مرا جلب کرد؛ انواع مختلفی از مقالات مروری بود که مینویسند. که همه آنها در اندازه، سبک، ساختار و هدف با هم دیگر فرق دارند و در ژورنالهای مختلف نامهای به آنها میدهند. اما همه آنها در یک چیز مشترک هستند و آن خلاصه کردن یافتههای علمی است. چیزی کاملاً با مقاله نخستین فرق دارد. در مقاله اولیه که عمدتاً به ارائه دادهها پرداخته میشود، در مقالات مروری به این صورت نیست. گرچه هر دوی آنها به یک صورت بررسی میشود یعنی توسط دو سه نفر کارشناس بررسی میشود و در ژورنالها منتشر میشود.
هدف یک مقاله مروری (خوب) چیست؟
یک مقاله خوب مروری باید اهداف زیر را داشته باشد:
- خلاصه کردن یافتههای کلیدی یک پژوهش
- مشخص کردن مقالاتی که باید در آن زمینه باید خوانده شوند
- مثل یک محتوای آموزشی عمل کند
گذشته از این یک مقاله مروری بهتر موارد زیر را نیز دربر میگیرد:
- از لحاظ زمانی به موقع و به جا نوشته شود
- نقدی بر مطالعات انجام شده باشد
- مخالفتها و موافقتها و نیز بحثها را روشن کند
- به تاریکیها و سؤالات بدون جواب اشاره کند
- مسیر را برای مطالعات آینده نشان دهد
یادتان باشد که مخاطبان یک مقاله مروری هم کارشناسان و متخصصان است و هم افراد معمولی و بدون تخصص. پس در نوشتن مقاله مروری بدانید که مخاطبان شما هر دوی این گروهها هستند. برای مثال ممکن است یک دانشجو قبل از شروع یک پژوهش، برای اطلاع از تاریخچه، یا خلاصه یافتههای یک حوزه خاص، مقالات مروری را مطالعه کند. در مقابل خیلی از فارغ التحصیل های مقطع دکتری نیز به خواندن مقالات مروری علاقه دارند؛ تا در زمان کوتاه فکرهای جدید رشته و حوزه مد نظر خود را بشناسند.
به طور ایدال، یک مقاله مروری خوب، با رعایت اعتدال، هم خلاصهای از یافتههای علمی را بیان میکند و هم پژوهش را از جنبههای مختلف مورد نقد قرار میدهد، نویسنده یک ریویو آرتیکل نگاه به جلو دارد و به خواننده نیز انگیزه میدهد. در هر صورت به یاد داشته باشید که فرمت و ساختار یک مقاله مروری هدف آن را مشخص میکند. برای مثال یک مقاله Perspective در ژورنال ایکس، چندین مقاله اخیر را خلاصه میکند. یا یک مقاله Essay در ژورنال وای یک آنلایز جامعتری را درباره پژوهشهای انجام شده دهه اخیر مینویسد.
از کجا شروع کنیم؟
اولین کاری که باید بکنید انتخاب موضوع مقاله و ایدهای است که میخواهید کار کنید. البته شما این را در ذهن دارید و میخواهید با آن مقاله را بنویسید. اما من به شما کمک میکنم که اهداف دقیق را پیدا کنید. به همین منظور کارهای زیر را پیشنهاد میکنم:
- موضوع، ایده یا عنوان خاصی را پیدا کنید و به آن متمرکز شوید. در بیشتر موارد، این به موضوعی که میخواهید کار کنید ارتباط نزدیکی دارد. برای مثال ممکن است شما روی چیزی کار میکنید و یا در مورد چیزی مطالعه میکنید و احساس میکنید که نوشتن یک مقاله مروری مفید خواهد بود. اگر برای انگیزه میخواهید (به این معنی که میخواهید چیزی بنویسید اما نمیدانید که چطور بنویسید) بخوانید، با مردم صحبت کنید، به همه صحبتهایی که داشتهاید فکر کنید. چه چیزی هم اکنون در حوزه شما جالب است؟ آیا پژوهشهایی است که بخواهد نظر ما را نسبت به چیزی تغییر دهد؟ آیا مقالههای دیگری دیدید که در این حوزه و ایده نوشته شدهاند؟
- بررسی کنید و مطمئن شوید که در این موضوع در یک سال اخیر هیچ گونه مقاله مروری نوشته نشده باشد. این خیلی مهم است، چرا که هیچ کسی دوست ندارد یک مقاله مروری را که چیز جدیدی برای گفتن ندارد را بخواند.
- همچنین پیشنهاد میکنم چند مورد مقاله مروری مرتبط را بخوانید و ببینید که چقدر مطالب و چگونه آنها را در مقاله خود پوشش دهید.
- هدف اصلی مقاله خود را بنویسید و مشخص کنید. آن پیام کلیدی که میخواهید به خواننده برسانید، چیست؟ چرا این مقاله مهم است و از لحاظ زمانی برای خواندن مناسب است؟ دلیل این که مردم بخواهند مقاله شما را بخوانند چیست؟
به یاد داشته باشید که خیلی از مقالات مروری از طرف ژورنالها سفارش داده میشوند. در حقیقت نویسندهها با درخواست ژورنال سفارش مقاله مروری را انجام میدهند. بنابراین اگر می دانید که میخواهید درباره چه چیزی مقاله مروری بنویسید و به صورت دقیق می دانید که مقاله مروری شما قرار است چه چیزیهایی را دربربگیرد. کار شایسته آن است که با ژورنال بالقوه تماس بگیرید و از آنها بگید که موضوع کار شما را در نظر بگیرند. که این البته باعث میشود به همراه یک ویراستار مقاله خود را از آن چیزی که قرار بود، بهتر و عالیتر بنویسید. همچنین مخاطبان هدف خود، فرمت مقاله را نیز خواهید داشت. علاوه بر این از حجم مقاله و تعداد واژههایی که باید بنویسید نیز خبردار میشوید.
قبل از این که شروع به نوشتن کنید:
برنامه داشته باشید، برنامه ریزی کنید و مجدداً طرح و برنامه خود را مرور کنید. با این که مقالات مروری زیادی را با نویسنده دیگر کار کار کردهام، هنوز هم این مرحله را رعایت میکنم. شما هم باید این کار را مهم بدانید و باید آن را انجام دهید.
- به بخشها و زیر بخشهایی که قرار است بنویسید، فکر کنید. در هر یک از آنها چه مطالبی را میآورید؟ پیام یا هدف هر بخش چیست؟ چگونه میخواهید این بخشها را به همدیگر مرتبط کنید؟
- در مورد مفاهیم کلیدی، کلمهها و اصطلاحات تخصصی که میخواهید استفاده کنید و تعریف کنید، فکر کنید. کجا، چه زمانی و چطور میخواهید آنها را تعریف کنید؟ (برای مثال، در مقدمه یا یک باکس متنی) چه چیزیهایی باید در ابتدا تعریف شوند؟ بهترین ترتیب برای بحث در مورد آنها کدام است؟
- در مورد آیتمهای تصویری (جدولها، نمودارها، باکسهای متن و …) فکر کنید. چگونه و چه زمانی آنها معرفی شوند؟ دارای چه مطالبی باشند؟
زمانی که شروع به نوشتن کردید:
وقتی که طرح و برنامه داشته باشید، میتوانید نوشتن مقاله را شروع کنید. پیشنهاد من این است که ابتدا title (عنوان مقاله)، Abstract (چکیده)، Introduction (مقدمه) را بنویسید. اینها بخشهای ابتدایی هستند که خواننده آنها را میخواند، پس باید روش زیاد فکر شود. بعد از شروع به نوشتن اینها، شما هدف کلی مقاله را در ذهن خود خواهید داشت. سپس میتوانید متن اصلی مقاله، نتیجه گیری و هدف مقاله را در ذهن خود کار کنید. البته بعد از نوشتن متن اصلی باید به عنوان، چکیده و مقدمه برگردید.
چیزهایی که باید به آن فکر کنید:
Title (عنوان مقاله)، Abstract (چکیده)، Introduction (مقدمه): این بخشها باید کوتاه و کامل باشد و یکدیگر را تکمیل کنند. هر یک از این بخشها به نوبه خود باید اطلاعات جزئی نیز ارائه دهند. فراموش نکنید که بیشتر خوانندهها فقط عنوان و چکیده را میخوانند. پس این بخشها مانند یک قلابی برای جلب توجه هستند. همچنین باید در اینترنت نیز قابلیت پیدا شدن داشته باشند و از این رو باید کلیدواژههای مهم را در آنها استفاده کنیم.
انتخاب Title (عنوان مقاله): عنوانی را بنویسید که کوتاه و روشن باشد به طوری بتواند خودش را توصیف کند. از ضرب المثل ها و اصطلاحات عامیانه پرهیز کنید. سعی کنید با تعداد کلمات محدود + کلیدواژه اصلی پیام را برسانید.
نوشتن Abstract (چکیده): سپس بخش چکیده باید تمام بخشهای مهم مقاله را بیان کند. پاسخ دادن به 5 سؤال زیر میتواند سرنخ خوبی برای نوشتن چکیده باشد. عنوان اصلی که میخواهید تمرکز کنید چیست؟ ما چه چیزهایی را از قبل می دانیم؟ چه چیزی جدید است و چرا الان زمانی خوبی برای پرداختن به این موضوع یا حوزه پژوهش است؟ پیامدهای بالقوه یافتههای جدید چیست؟ مقاله مروری شما چه هدفی دارد؟
نوشتن Introduction (مقدمه): مقدمه تقریباً چکیده را گسترده میکند و دید کلی را درباره مقاله تشکیل میدهد. هنگام نوشتن متن مقدمه، ابتدا عنوان را توصیف کنید. چرا این عنوان جالب و مهم است، ما چه چیزهایی را قبلاً در مورد آن میدانیم، این حوزه چگونه رشد کرد، پیشرفتهای جدید این حوزه چه چیزی را نشان میدهند؟ به طور معمول، بخش مقدمه باید با یک توصیفی از چشم انداز کلی مقاله، ساختار و اهداف تمام شود. به عبارتی نگاه به تمام موضوعات اصلی و ترتیبی که قرار است مطالب پوشش داده شوند. این به خواننده نشان میدهد که قرار است با خواندن این مقاله مروری با چه چیزهایی روبه رو شود. اگر ممکن است پیام اصلی مقاله را در اینجا مطرح کنید.
نوشتن بخش conclusion (نتیجه گیری): در این بخش به موضوع و پیام کلیدی مقاله تاکید کنید و اگر ممکن است با دادهها و آمار از پیام کلیدی مقاله حمایت کنید. اهمیت نتیجه گیری را به وضوح بیان کنید. نهایتاً اگر ممکن بود؛ فکر و اندیشه خود را در اینجا بیان کنید: به نظر شما مهمترین سؤالات الزام آور کدامند؟ برای پاسخ به این سؤالات پاسخ داده نشده چه روشی مناسب است؟ آیا مشکلات فنی هستند که نیازه بر آنها مسلط شویم؟ پیامدهای مهم کدامند؟ چرا این مطالعات لازم بود و چه مزایایی ممکن است داشته باشند؟
آیتمهای مصور Display items: از اشکال و نمودارها استفاده کنید تا به مفاهیم کلیدی، فرایندها تاکید کنید و از آنها نتیجه گیری کنید. یادتان باشد که فیگورها آیتمهای مستقلی هستند. باید قادر باشید با چشم خود آنها را ببینید و نیازی نباشد که به متن اصلی برگردید. هر شکل، جدول یا نموداری باید یک عنوان روشنی داشته باشد. جدولها برای خلاصه کردن حجم زیادی از اطلاعات، مقایسه کردن آنها و حتی برای بیان مزایا و معایب بسیار مناسب هستند. برخی از ژورنالها به استفاده از باکسهای متنی را تشویق میکنند. که میتوان اطلاعات اضافی را در آن گنجاند.
نکتههای عمومی که موقع نوشتن مقالات مروری به آن توجه کنید. (چیزهایی که باید قبل از تمام کردن مقاله به آن نگاه بیاندازید.)
ساختار
- سعی کنید بحثهای خود را در بخش و زیربخش ها گروه بندی کنید. این کمک میکند از نوشتن پاراگرافهای بلند پرهیز کنید و باعث میشود خواننده به خواندن مقاله جذب شود. آگه همین الان یه سری ایدههایی در ذهنتان باشد در مورد تیترها و زیر تیرها این کار آسانتر نیز میشود.
- هر بخشی باید با یک مقدمه کوتاهی شروع شود.
- هر زیر بخشی که مینویسید باید پیام روشنی داشته باشد. اینجاست که شما میتوانید وارد جزئیات شوید و میتوانید بگویید که چه چیزی میتوان نتیجه گیری کرد.
محتوا
- مطمئن شوید برای هر حرفی که میزنید به حد کافی نقل قول داشته باشید. به عبارتی برای هر حرفی که در مقاله میآورید استناد آن را نیز بیاورید.
- به تعداد واژگانی که مینویسید فکر کنید، بهتر است در مرحله اول زیاد بنویسید و بعد از آن که برگشتید مقاله را مرور کنید قسمتهای غیر ضروری را حذف کنید.
- از فکر نکردن به مطالبی که نتیجه گیری مقالاتی که از آن نقل قول کردید، بپرهیزید. از بیان یافتههایی که با همدیگر تقابل دارند نپرهیزید. یعنی بگویید که دو یافته یکدیگر را نقض میکنند. به روشنی بیان کنید که چه مفاهیمی نمیتوانند با همدیگر منطبق باشند و یا ابراز کنید که علت اینگونه مخالفتها در چیست.
- از یک طرف هم سعی کنید با اعتدال باشید، یعنی سعی کنید موضوع را با نگاه به خود حوزه بررسی کنید و نه نگاهی سطحی به چند مورد یافته آزمایشگاهی محدود کنید.
- وقتی نتایج را در برابر توضیحات و تفاسیر قیاس میکنید، سعی کنید روشن و واضح استدلال کنید.
- نقد کنید، اما سعی کنید نقد شما مؤدبانه و سازنده باشد.
قابلیت دسترسی
- مخاطبان خود را به یاد بیاورید: مقاله مروری باید برای متخصصان و خوانندههای عمومی قابل دسترسی باشد.
- اصطلاحات خاص را معرفی کنید، تعریف کنید و آنها را توضیح دهید.
- سعی کنید از آیتمهای تصویری استفاده کنید تا خوانندههای غیرتخصصی در خواندن و درک مقاله راحت باشند.
- فرض نکنید که خوانند میداند که شما چگونه فکر میکنید یا چطور چیزها به هم مرتبط هستند. شما ممکن است فکر کنید مطالب را خیلی شفاف بیان میکنید، اما ممکن است خوانندهها در مقاله شما سرنخ را گم کنند. پس بهتر است خیلی روشن بیان شود.
استایل
- از جملات ساده و کوتاه استفاده کنید. البته سعی هم نکنید که خیلی هم بی روح باشد، ترکیبی از جملات کوتاه و بلند استفاده کنید که خواننده هم در خواندن آن به مشکل نیافتد.
- زمان فعلها باید به شیوهای باشد که صحبت میکنید. در حقیقت زمانهای فعلها حال هستند و نه به صورت گذشته.
- در استفاده از کلمات صرفه جو باشید: کلماتی که واقعاً لازم نیستند را پاک کنید.
- جملات مبهم و گنگ ننویسید.
مهمتر از همه در نوشتن مقالات مروری، صبور باشید. سعی کنید احساس بی حوصلگی را از خود دور کنید. یک استایل خوب برای نوشتن بعد از مدتها تمرین و گذر زمان بدست میآید. از همه آنچه که در بالا اشاره کردیم مثل ساختار، محتوا، قابلیت دسترسی و استایل، رسیدن به یک استایل از همه سخت است. حتی نوشتن مقاله با یک استایل خوب و شایسته زمانی سخت میشود که چندین نویسنده با هم کار میکنند تا یک مقالهای را بنویسند. در حقیقت این یک چالش بزرگی میشود. در اینگونه موارد پیشنهاد میکنم که یک نویسنده را معین کنید تا مطالب را بخواند و ناهماهنگیها را از بین ببرد. گذشته از این شما یک ویراستار هم دارید که به شما کمک خواهد کرد. البته مقدار توجه و یادداشتهایی که یک ویراستار برای مقاله شما مشخص میکند، از ژورنال به ژورنال متفاوت است. برخی از ژورنالها خیلی حساس و جدی هستند و پا به پای نویسنده بارها مقاله را میخوانند و زمان زیاری را صرف میکنند.
نهایتاً برخی نکات از ویراستاران همکار
ما در آکادمی خانی نژاد، همکاران زیادی داریم که در زمینه ویراستاری مقالات ISI و مقالات دیگر که ذر ژورنالهای مهم منتشر میشوند، همکاری میکنند. از آنها خواهش کردم که تعدادی نکات کلیدی در نوشتن مقالات مروری و ویراستاری آنها را برایم ارسال کنند که من در زیر برخی از آنها را گلچین کردهام.
- ایده، ایده و ایده داشته باشید. قبل از این که بنویسید و به جزئیات وارد شوید، بهتر از یک چارچوب ذهنی درباره آنچه میخواهید بنویسید در ذهن داشته باشید. یک دید کلی به چیزی که میخواهید بنویسید کار را برای شما آسان میکند.
- بازخورد دریافت کنید. قبل از اینکه کار خود را برای استاد یا ژورنال بفرستید، سعی کنید کاراتان را به یک شخصی که اعتماد دارید بفرستید و برای شما آن را بخواند و نظرات خود را به شما بگوید. اگر بازخوردهای زیادی دادند، هرگز شجاعت خود را از دست ندهید، در حقیقت این بازخوردها چیزی هست که میخواستید دریافت کنید.
- مقاله مروری در واقع نباید لیستی از حقایق باشد، مثل X این را نشان داد، Y آن را نشان داد، Z آن را نشان داد. متن شما باید دارای استدلالهایی باشد که اینها را به هم ربط دهد یا مقایسه کند.
- بگذارید یک الی دو روز بگذرد، به چیزی که نوشتید بازگردید، آیا بخشها به هم مرتبط هستند؟ آیا ابتدای مقاله با جریان درستی به انتهای آن رسیده؟
- فراموش نکنید که خوانندهها علم غیب ندارند. قشنگ توضیح دهید که چرا این نو دیدگاه را انتخاب کردید. چرا انتخاب کردید که مثالهای خاصی را کار کنید. چرا به موضوع بعدی میروید. مفاهیم را به هم ارتباط دهید و نتیجه گیری کنید و انتظار نداشته باشید که خواننده خودش مفاهیم و بخشهای مختلف را به هم ارتباط دهد.
- فکر نکنید خوانندهها بتوانند دو گزاره را با هم ارتباط دهند. ممکن است آنها از درون آنچه در ذهن شما میگذرد خبر نداشته باشند. از این رو، ارتباط بین گذارهها را به روشنی بیان کنید.
- درمورد آیتمهای گرافیکی فکر کنید. یک نمودار؛ جدول؛ یا شکل بعد از خواندن متن میتواند به درک مطالب کمک کند. علاوه بر این یک آیتم گرافیکی خوب در بعضی مواقع خیلی بهتر از یک متن عمل میکند و آنچه را که باید به خوانندهها توضیح میدهند.
- مطالبی را که میخواهید بیان کنید، بخش بندی کنید در این صورت خوانندهها به راحتی میتوانند آن اطلاعاتی را که لازم است را فوری در مقاله شما پیدا کنند. این را هم فراموش نکنید که همه خوانندهها از اول تا آخر را نمیخوانند.
- مهمتر از همه به یاد داشته باشید که شما کسی هستید که در این موضوع بخصوص بیشتر از بقیه می دانید. پس سعی کنید قبل از این که مستقیم به توصیف و جزئیات یافتههای جدید بروید، مروری بر سیستم و آنچه که هست داشته باشید. تصور کنید برای یک دانشجوی Phd مینویسید که اصلاً هیچ اطلاعاتی درباره این حوزه نمیداند.
نکته آخر: فرمول خاصی برای نوشتن مقاله مروری وجود ندارد. اینها صرفاً تجاربی است که من در نوشتن تعدادی از مقالات به دست آوردم. یا نکاتی است که در همکاری با سایر نویسندهها فراگرفتم. ممکن است خیلی از این نکات برای شما کار نکند. حتی ممکن است با توصیههای یک نفر دیگه متفاوت باشد، به هر حال تلاش کنید که سبک نوشتن، نوع نگاه و استراتژی بالقوهای را برای خودتان پیدا کنید که به کارتان میآید.
منابع:
مشاوره نوشتن مقاله مروری
در ادامه به برخی از موانع و راهکارها اشاره میکنم تا استرس و تنش نوشتن مقاله مروری رو از خود دور کنید. درواقع هنگام نگارش مقاله مروری ممکن است هزارویک دلیل شما رو از شروع متوقف کند.
1- موضوع پیدا نمیکنم
شایعترین مشکل دانشجویان انتخاب موضوع است. همانطور که گفتیم، مقالاتی پرطرفدار و ارزشمند هستند که موضوعات جدیدی باشند. سادهتر بگم، حوزههای جدیدی بررسی شوند. درواقع پژوهشگران برای مطالعه مقالات مروری یک دلیل واحد دارند، یا میخواهند از حوزههای جدید و یافتههای جدید در رشته خود مطلع شوند و یا میخواهند به عنوان منبع از کار شما استفاده کنند.
برای پیدا کردن یک موضوع خوب شما 3 راه بیشتر ندارید:
- کمکگرفتن از استاد یا پژوهشگران
- بررسی و مطالعه منظم ژورنالهای معتبر دنیا
- بررسی کتابهای معتبر در رشته خودتان
راه چهارم
راه چهارمی هم برای پیدا کردن موضوع وجود دارد و این روش فقط برای افرادی قابل اجرا هست که به زبان انگلیسی مسلط هستند. درواقع آشنایی با زبان تخصصی رشته مد نظر شما این امکان را فراهم میکند که در سایت گوگل اسکالر دنبال موضوع بگردید. مشاهده موضوعات مختلف میتواند به شما ایده دهد و شما با کمی تغییر در موضوعات میتوانید بهترین موضوعات را برای نوشتن مقاله مروری پیدا کنید.
شما بعد از ورود به سایر زیر میتوانید کلیدواژه هایی که در رشته خود به آن علاقه دارید جستجو کنید. در این سایت کلی مقاله مروری و مقاله پژوهشی انجام شده ثبت شده اند که برخی از آنها را میتوان به صورت رایگان دانلود و مطالعه کرد و برخی از آنها پولی هستند.
😆
گام اول | گام دوم | گام سوم | گام چهارم |
جستجوی کلیدواژه در گوگل اسکالر | نگاه کردن به موضوعاتی که کار شده | دانلود مقالات مرتبط و قوی | مطالعه مقالات انجام شده |
2- انگلیسی بلد نیستم!
در خیلی از رشتهها مقالات مروری جهت چاپ در ژورنالهای بینالمللی و معتبر باید به زبان انگلیسی نوشته شوند. البته در دانشگاههای ایران خیلی از مقالهها به زبان فارسی نوشته میشوند. ولی چندان فایدهای برای پژوهشگر ندارد. صرفا نوشته میشوند تا رفع تکلیف شود. البته منظور ما این نیست که تلاش و زحمتی اتفاق نمیافتد. منظور ما این است که اگه کار شما به انگلیسی نوشته شود، فواید زیادی برای شما دارد.
برای ارایه مقاله خود به زبان انگلیسی 2 راه بیشتر ندارید:
- ترجمه مقاله مروری به زبان انگلیسی
- از همان ابتدا به انگلیسی بنویسید
مقالات خواندنی:
چگونه زبان انگلیسی یاد بگیریم؟ [سریع و در خانه]
[…] همه شما میدانید که نوشتن یک مقاله پژوهشی یا حتی نوشتن یک مقاله مروری چقدر محدودیت دارد. برای مثال باید فلان بخشها را […]